Hoever ga je met verduurzamen?
Mijn partner zuchtte een paar maanden geleden: is het dan nooit genoeg? Het is goed dat je principes hebt, maar je moet niet zuur worden. Hij heeft gelijk. Steeds vaker voel ik me rot en denk ik dat ik nog lang niet genoeg doe. Bijvoorbeeld als ik een pakje salami in mijn boodschappenmandje gooi, de auto pak voor een klein stukje, of de was in de droger doe. En dan ga ik meteen nieuwe plannen verzinnen om de wereld te redden of mijn gezin mee lastig te vallen.
Er zijn best dingen om trots op te zijn. Ik heb een duurzame bank en verzekeraar. Ik maak mijn eigen wasmiddel en crèmes en ga al vijf jaar niet met het vliegtuig op vakantie. Daarbovenop ben ik ook nog klimaat burgemeester geworden. Maar als ik eerlijk ben? Dan is de klimaatdrammer in mij pas tevreden als ons hele gezin CO2-neutraal zou leven en we geen enkele klimaatschaduw[1] meer zouden hebben.
Verandering is verslavend. Als je eenmaal bent begonnen blijkt duurzaam leven best haalbaar te zijn. Veranderingen lijken van tevoren misschien moeilijk, maar achteraf vallen ze vaak mee. Daarbij is onze gezamenlijke taak op klimaatgebied zo enorm, dat er niet een punt is waarop je kunt zeggen: klaar, gelukt! Volgende uitdaging. Ongemerkt leg ik daardoor de lat steeds een stukje hoger.
Heb jij er ook wel eens last van? Wél zien wat er nog níet is, en níet zien wat er al wél is? Dit heeft voordelen: het drijft ons tot innovatie. Tegelijkertijd dreef ons verlangen naar meer ons via overconsumptie de klimaatramp in. Maar misschien duwt diezelfde eigenschap ons er straks ook weer uit. Toch blijft het verdomd onhandig. Het zorgt ervoor dat mensen die toch al klimaatbewust leven steeds radicaler worden, en mensen die aarzelen eraan te beginnen meer drempelvrees ervaren. Bovendien is het veel moeilijker om verandering vol te houden als we onze successen niet vieren. Ons brein heeft ze simpelweg nodig om gemotiveerd te blijven.
Daarom heb ik de tips van mijn partner ter harte genomen. Ik mag mezelf en anderen best aanmoedigen om méér te doen, maar dan moet ik minstens evenveel complimenten geven als we wél iets duurzaams gedaan hebben. Nu loop ik door de supermarkt en hoor ik in mijn hoofd niet alleen foutmeldingen, maar ook belonende belletjes. Ik doe elke weekend één ding om te verduurzamen en verder houd ik op met zeuren.
De geschiedenisboeken haal je er niet mee, maar op termijn maken al die stapjes samen wel degelijk een groot verschil. Een beetje klimaatschaamte is goed, als het je aanzet tot daden. Maar als het verlammend werkt? Maak je doelen kleiner. Onderschat nooit de invloed die jouw gedrag heeft als inspiratie voor anderen. Doe wat je kan en vier elke stap.
Of zoals Milly uit Leiderdorp schreef in haar e-mail als reactie op mijn vorige blog: “één van de belangrijkste dingen die je kunt doorgeven, of in elk geval proberen, is om positief te blijven. Ondanks alle klimaatellende die er nu al is. We zullen straks veel positieve mensen nodig hebben om het hoofd boven water te houden.”
Hoe bepaal jij voor jezelf wanneer het genoeg is? Denk mee via natasha@studiospaak.nl.
[1] Het begrip klimaatschaduw kwam ik tegen in de nieuwsbrief van maatschapwij. Zij schrijven aanstekelijke verhalen over duurzaam leven. Het Engelstalige artikel over klimaatschaduw vind je hier.
Lees hier Natasha’s andere blogs:
Maak kennis met de Leiderdorpse klimaatburgemeester
De klimaatburgemeester ziet de tijden veranderen
Hoever ga je met verduurzamen?
Een recept tegen keuzestress: win-win oplossingen voor de dagelijkse boodschappen
De altijd-regel: hoe je jezelf goede gewoontes aanleert zonder innerlijke tweestrijd